Hoofdschimmel (tinea capitis)

Tinea capitis, oftewel hoofdschimmel, komt vooral voor bij kinderen. Hoofdschimmel is zeer besmettelijk en veroorzaakt vervelende klachten op de hoofdhuid. Het is dan ook belangrijk om hoofdschimmel zo snel mogelijk te herkennen en te behandelen.

Hoofdschimmel oorzaken

Er zijn verschillende schimmelsoorten die een infectie op de hoofdhuid veroorzaken. Deze schimmels zijn overdraagbaar van mens op mens, maar ook van (huis)dier op mens. De schimmelsporen verspreiden zich via huidschilfers en haren. Op basisscholen breken soms hele epidemieën uit, net zoals bij hoofdluis. Hoofdschimmel kan zich in de klassen gemakkelijk verspreiden als kinderen dicht met de hoofden tegen elkaar zitten. Maar je kunt hoofdschimmel ook via jassen, mutsen, kammen en beklede stoelen oplopen. De sporen van de schimmel overleven namelijk vrij lang buiten het lichaam.

Symptomen schimmelinfectie op hoofdhuid

Hoofdschimmels nestelen zich in de hoofdhuid en in de haarzakjes en kunnen daar een ontstekingsreactie veroorzaken. Niet iedere vorm van hoofdschimmel ziet er hetzelfde uit. Dat komt omdat iedere schimmelsoort weer andere klachten geeft. Je herkent hoofdschimmel aan onder andere de volgende symptomen:

• Jeuk op het hoofd;
• Ronde, schilferende plekken op de hoofdhuid;
• Rode en/of verdikte plekken op de hoofdhuid;
• Soms zitten er ook puistjes of korstjes op de aangedane huid;
• Vaak breken de haren af vlak boven de aangedane huid. Hierdoor ontstaan er kale plekken;
• Sommige mensen krijgen tegelijktijdig schimmelklachten aan hun handen. De klachten lijken sterk op de symptomen van handschimmel maar zijn in feite een overgevoeligheid voor de schimmels op de hoofdhuid.

Hoofdschimmel kan ook voorkomen op andere behaarde lichaamsdelen, zoals in de baard of op de onderarmen.

Een arts kan een schimmelinfectie op de hoofdhuid vaststellen aan de hand van de symptomen. Soms is het nodig om extra onderzoek te doen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met een speciale lamp (Woodslamp) die bepaalde schimmels doet oplichten. De arts kan ook wat schilfers en/of haren laten onderzoeken in het laboratorium. Daar kan precies worden vastgesteld om welke schimmelsoort het gaat.

Is schimmel op de hoofdhuid besmettelijk?

Hoofdschimmel is zeer besmettelijk. Vooral kinderen in de leeftijdsgroep tussen de 4 en 7 jaar zijn gevoelig voor een schimmelinfectie op het hoofd. Bij pubers en volwassenen komt een besmetting niet vaak voor. Dat komt omdat het talg (huidsmeer) bij volwassenen een hogere vetzuurgraad heeft. Schimmels houden daar niet van. Volwassenen met een kwetsbaar afweersysteem, bijvoorbeeld door een ziekte als diabetes, medicijngebruik of ouderdom, hebben wel een grotere kans op een schimmelinfectie.

Een schimmelinfectie van de behaarde huid kan ook worden overgedragen van dier op mens. Daarom is het belangrijk om bij een besmetting ook altijd de huisdieren te laten controleren door de dierenarts.

Hoofdschimmel behandeling

Een besmetting met hoofdschimmel wordt behandeld met een antischimmelmedicijn. Het gaat om een inwendige behandeling, bestaande uit antischimmeltabletten. Dit zijn zware medicijnen, maar vaak worden ze toch voorgeschreven om blijvende kaalheid of littekens op de hoofdhuid te voorkomen. De kuur duurt meestal een paar weken en moet helemaal worden afgemaakt. Soms schrijven artsen daarnaast een aanvullende behandeling voor met een speciale shampoo of antischimmel-hoofdgel.

Medicijnen tegen hoofdschimmel zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar bij de apotheek.

Het kan enkele weken duren voordat de symptomen van de hoofdschimmelinfectie verminderen. Soms keert de haargroei op kale plekken pas weer na twee maanden terug. Het is belangrijk om in de tussentijd het medicijn gewoon te blijven gebruiken.

Hoofdschimmel voorkomen

Een besmetting met hoofdschimmel is, vooral bij kinderen, lastig te voorkomen. Heeft iemand in je directe omgeving hoofdschimmel, dan is het belangrijk om goed op de hygiëne te letten. Gebruik geen kammen, borstels, hoofddeksels of sjaals van de geïnfecteerde persoon. Laat de bron van de infectie (huisgenoot of huisdier) zo snel mogelijk behandelen met medicijnen. Laat ook andere huisgenoten en eventuele huisdieren direct op hoofdschimmel controleren door een (dieren)arts. Stofzuig regelmatig om haren en huidschilders te verwijderen en was kleding en beddengoed op 60 graden.

Een kwetsbare huid is gevoeliger voor schimmels. Zorg er daarom voor dat de huid zo gezond mogelijk blijft. Gebruik niet teveel zeep en shampoo en was de haren niet te vaak. Zo voorkom je dat de natuurlijke beschermlaag van de hoofdhuid wordt aangetast.